شهري براي ارديبهشت
جواد بيژني:
اگر تا حالا گذارتان به شهر بابل نيفتاده، ارديبهشت را از دست ندهيد كه براي رفتن به اين شهر هيچ ماهي بهتر از ارديبهشت نيست.
هركس در دومين ماه بهار به بابل رفته باشد، مي‌داند كه چرا به آنجا مي‌گويند شهر بهارنارنج. خيابان‌هاي بابل این روزها مست عطر بهار نارنج است. نام فعلی بابل را از رودخانه بابل گرفته اند. اين رودخانه از غرب بابل عبور می‌کند و همان رودخانه‌ای است که پل معروف شهر بابلسر را روی آن ساخته‌اند.
اروپا و ايران باستان
اين ساختمان كه حالا موزه بابل است، در سال 1307شمسي بلديه يا به اصطلاح امروز شهرداري بوده. ساختمان را يك مهندس آلماني در زمان رضاخان ساخته و در طراحي‌اش معماري نئوكلاسيك اروپا و ايران باستان را تلفيق كرده است. حالا ساختمان 3طبقه مرمت و به موزه تبديل شده كه بخش‌هاي باستان‌شناسي و مردم‌شناسي آن ديدني است.
ابرويي كه درست نشد، چشمي كه كور شد
بقعه امامزاده قاسم- فرزند امام موسي كاظم(ع)- مربوط به قرن نهم هجري است. اگر سري به اين امامزاده كه در محله آستانه بابل است زديد، تماشاي در ورودي و صندوق چوبي نفيسي كه از شاهكارهاي هنري هستند را از دست ندهيد. ساخت و ساز غيراصولي در اطراف اين بقعه از زيبايي‌هاي آن كاسته. نيمايوشيج در سال 1307 شمسي در سفرنامه‌اش به اين معضل اشاره مي‌كند كه « بارفروش(بابل) به عقيده من عروس شهرهاست ولي عيبي كه دارد [اين است كه] آن را بد زيور مي‌بندند!». سال‌هاست كه همه شهرهاي قديمي و زيباي ايران همين مشكل را دارند. از قديم گفته‌اند آمد ابرويش را درست كند، چشمش را كور كرد.
همه راه‌ها به اينجا مي‌رسد
به بافت قديمي بابل كه برويد، مي‌بينيد هر محله در مركز خود مسجد يا تكيه‌اي دارد كه ميدانگاهي را ايجاد كرده و راه‌هاي ارتباطي محله به آن مي‌رسند. تكيه قديمي محله حصيرفروشان كه از دوره قاجار به جا مانده، شاهد خوبي براي اين حرف است. تصور شادي‌ها و ماتم‌‌هايي كه اين ميدانگاهي به خود ديده است، آدم را در خيال فرو مي‌برد.
جاروي مدرنيسم بر ته مانده سنت‌ها
راسته اصلي بازار شهر كم‌كم دارد رنگ و بوي مدرن به خود مي‌گيرد ولي هنوز جابه‌جا با شغل‌هاي سنتي مواجه مي‌شويد كه انگار دارند در برابر زندگي ماشيني مقاومت مي‌كنند. يكي از جارو فروش‌هاي بازار اميركلا همان‌طور كه به جاروبندي مشغول است مي‌گويد: «ديگر جوان‌ها سراغ اين كار نمي‌آيند. مي‌گويند هم سخت است و هم كم درآمد».
مسجد آدينه
بابل هم مثل همه شهرهاي مهم مسجد جامع دارد. در قديم وقتي جمعيت يك شهر به حدود 10هزار نفر مي‌رسيد، برايش يك مسجد مركزي و بزرگ مي‌ساختند كه اسمش مسجد جامع يا مسجد جمعه (مسجد آدينه) بود. مسجد جامع بابل از بناهاي عهد صفوي است.
در زمان فتحعليشاه قاجار زلزله آن را خراب كرد و در سال 1225 قمري بود كه فتحعليشاه دستور داد مسجد را بازسازي كنند و ميرزا محمد شفيع صدراعظم اين كار را پيگيري كرد. مقبره سعیدالعلماي بارفروشی- از مشاهیر فقه شیعه در قرن13 هجري قمري- در مجاورت این مسجد قرار دارد. سعيدالعلما آن‌قدر عالم بزرگي بود که وقتي خواستند شیخ انصاری را مرجع شیعیان جهان كنند چون سعیدالعلما را از خودش برتر مي‌دانست، نامه‌ای به او نوشت و از او اجازه گرفت.
شهر نيست، شعر است
در بابل شايد حياط هيچ خانه‌اي خالي از درختان مركبات نباشد. در اين شهر دوطرف هر خياباني را درخت‌هاي نارنج پوشانده است. گيرم كه قيد باغ‌هاي اطراف شهر را كه پر از درخت است بزنيد، همان درخت‌‌هايي كه در خانه‌ها و خيابان‌هاست، براي عطرآگين كردن هواي بابل كافي است.
آن روبه‌رو در افق، درياست كه فقط 15كيلومتر با شهر فاصله دارد و اين به يك رويا مي‌ماند. بيخود نيست كه نيما يوشيج گفته است: «بارفروش شهر نیست؛ دیوان شعري است با یک مخرج شاعرانه؛ شاعر در صور آن داخل می‌شود و از اعماق ویژگی‌های آن بیرون می‌آید. بارها میل داشتم یک شهر شاعرانه را پیدا کنم. این است مطابق دلخواه من!».
بد نیست بدانید
در دوران زنديه بابل، مركز ولايت مازندران بوده و آغا محمدخان قاجار وقتي ديد مردم بارفروش از خاندان زند حمايت مي‌كنند، ساري را مركز مازندران اعلام كرد. همين حالا هم بعد از ساري كه مركز استان مازندران است، بابل مهم‌ترين و پرجمعيت‌ترين شهر استان است.
در قدمت بابل همين بس كه عمر بعضي آثار كشف شده در تپه‌هاي جنوب شهر را تا 1000 سال پيش از ميلاد باز مي‌گردد. اين تپه‌ها كه به «دينه كوتي» معروفند، فقط 20كيلومتر از بابل امروزي فاصله دارند. بيشتر بناهاي قديمي بابل به‌خاطر كم توجهي وضعيت مناسبي ندارند. با اين حال بافت قديمي و تكيه و امامزاده محله حصيرفروشان كه از دوران قاجار به‌جا مانده، با هزينه شخصي و نظارت يكي از اهالي نيكوكار محل ، مرمت شده و نظر علاقه‌مندان را به خود جلب مي‌كند.
از زمان رضاخان تاسيس بنا‌هايي كه متاثر از معماري اروپا بود، محله‌هاي قديمي شهر را تغيير داد و ارتباط اين محله‌ها را با فضاهاي جديد شهري قطع كرد. از ميان اين بناها مي‌شود به كاخ شاهپور، ساختمان شهرداري قديم، شهرباني سابق، دبيرستان قديمي شاهپور و پستخانه اشاره كرد. متأسفانه و در كمال ناباوري، ساختمان قديمي اداره پست در سال‌هاي اخير تخريب شد. از مكان‌هاي مذهبي و زيارتي بابل يكي «مسجد محدثين» است.
اين مسجد در سال 1136 قمري ساخته شد و مقبره 2عالم بزرگ شیعه به‌نام‌های ملانصیرا و شیخ‌کبیر در آن است.
طرفداران طبيعت بكر و دست‌نخورده مطمئن باشند كه جنگل‌هاي جنوبي و مناطق كوهستاني بابل- نظير شيخ‌موسي و فيل‌بند- آنها را سر ذوق مي‌آورد. سوغات بابل، مرکبات، مربا، عرق بهارنارنج، کاهوي سرپيچ، كلوچه، سبد و جاروست.
بابل آدم‌هاي معروف زياد دارد؛ امامعلي حبيبي اولين مدال طلاي المپيك را براي ايران به دست آورد. در موسيقي، زنده ياد مازيار و بيژن بيژني اهل بابل هستند. احمد نصراللهي و مهدي عليزاده از نقاشان معاصر و اسرافيل شيرچي و مهدي فلاح از استادان برجسته خوشنويسي هم بابلي هستند.
جواد بيژني:
اگر تا حالا گذارتان به شهر بابل نيفتاده، ارديبهشت را از دست ندهيد كه براي رفتن به اين شهر هيچ ماهي بهتر از ارديبهشت نيست.
هركس در دومين ماه بهار به بابل رفته باشد، مي‌داند كه چرا به آنجا مي‌گويند شهر بهارنارنج. خيابان‌هاي بابل این روزها مست عطر بهار نارنج است. نام فعلی بابل را از رودخانه بابل گرفته اند. اين رودخانه از غرب بابل عبور می‌کند و همان رودخانه‌ای است که پل معروف شهر بابلسر را روی آن ساخته‌اند.
اروپا و ايران باستان
اين ساختمان كه حالا موزه بابل است، در سال 1307شمسي بلديه يا به اصطلاح امروز شهرداري بوده. ساختمان را يك مهندس آلماني در زمان رضاخان ساخته و در طراحي‌اش معماري نئوكلاسيك اروپا و ايران باستان را تلفيق كرده است. حالا ساختمان 3طبقه مرمت و به موزه تبديل شده كه بخش‌هاي باستان‌شناسي و مردم‌شناسي آن ديدني است.
ابرويي كه درست نشد، چشمي كه كور شد
بقعه امامزاده قاسم- فرزند امام موسي كاظم(ع)- مربوط به قرن نهم هجري است. اگر سري به اين امامزاده كه در محله آستانه بابل است زديد، تماشاي در ورودي و صندوق چوبي نفيسي كه از شاهكارهاي هنري هستند را از دست ندهيد. ساخت و ساز غيراصولي در اطراف اين بقعه از زيبايي‌هاي آن كاسته. نيمايوشيج در سال 1307 شمسي در سفرنامه‌اش به اين معضل اشاره مي‌كند كه « بارفروش(بابل) به عقيده من عروس شهرهاست ولي عيبي كه دارد [اين است كه] آن را بد زيور مي‌بندند!». سال‌هاست كه همه شهرهاي قديمي و زيباي ايران همين مشكل را دارند. از قديم گفته‌اند آمد ابرويش را درست كند، چشمش را كور كرد.
همه راه‌ها به اينجا مي‌رسد
به بافت قديمي بابل كه برويد، مي‌بينيد هر محله در مركز خود مسجد يا تكيه‌اي دارد كه ميدانگاهي را ايجاد كرده و راه‌هاي ارتباطي محله به آن مي‌رسند. تكيه قديمي محله حصيرفروشان كه از دوره قاجار به جا مانده، شاهد خوبي براي اين حرف است. تصور شادي‌ها و ماتم‌‌هايي كه اين ميدانگاهي به خود ديده است، آدم را در خيال فرو مي‌برد.
جاروي مدرنيسم بر ته مانده سنت‌ها
راسته اصلي بازار شهر كم‌كم دارد رنگ و بوي مدرن به خود مي‌گيرد ولي هنوز جابه‌جا با شغل‌هاي سنتي مواجه مي‌شويد كه انگار دارند در برابر زندگي ماشيني مقاومت مي‌كنند. يكي از جارو فروش‌هاي بازار اميركلا همان‌طور كه به جاروبندي مشغول است مي‌گويد: «ديگر جوان‌ها سراغ اين كار نمي‌آيند. مي‌گويند هم سخت است و هم كم درآمد».
مسجد آدينه
بابل هم مثل همه شهرهاي مهم مسجد جامع دارد. در قديم وقتي جمعيت يك شهر به حدود 10هزار نفر مي‌رسيد، برايش يك مسجد مركزي و بزرگ مي‌ساختند كه اسمش مسجد جامع يا مسجد جمعه (مسجد آدينه) بود. مسجد جامع بابل از بناهاي عهد صفوي است.
در زمان فتحعليشاه قاجار زلزله آن را خراب كرد و در سال 1225 قمري بود كه فتحعليشاه دستور داد مسجد را بازسازي كنند و ميرزا محمد شفيع صدراعظم اين كار را پيگيري كرد. مقبره سعیدالعلماي بارفروشی- از مشاهیر فقه شیعه در قرن13 هجري قمري- در مجاورت این مسجد قرار دارد. سعيدالعلما آن‌قدر عالم بزرگي بود که وقتي خواستند شیخ انصاری را مرجع شیعیان جهان كنند چون سعیدالعلما را از خودش برتر مي‌دانست، نامه‌ای به او نوشت و از او اجازه گرفت.
شهر نيست، شعر است
در بابل شايد حياط هيچ خانه‌اي خالي از درختان مركبات نباشد. در اين شهر دوطرف هر خياباني را درخت‌هاي نارنج پوشانده است. گيرم كه قيد باغ‌هاي اطراف شهر را كه پر از درخت است بزنيد، همان درخت‌‌هايي كه در خانه‌ها و خيابان‌هاست، براي عطرآگين كردن هواي بابل كافي است.
آن روبه‌رو در افق، درياست كه فقط 15كيلومتر با شهر فاصله دارد و اين به يك رويا مي‌ماند. بيخود نيست كه نيما يوشيج گفته است: «بارفروش شهر نیست؛ دیوان شعري است با یک مخرج شاعرانه؛ شاعر در صور آن داخل می‌شود و از اعماق ویژگی‌های آن بیرون می‌آید. بارها میل داشتم یک شهر شاعرانه را پیدا کنم. این است مطابق دلخواه من!».
بد نیست بدانید
در دوران زنديه بابل، مركز ولايت مازندران بوده و آغا محمدخان قاجار وقتي ديد مردم بارفروش از خاندان زند حمايت مي‌كنند، ساري را مركز مازندران اعلام كرد. همين حالا هم بعد از ساري كه مركز استان مازندران است، بابل مهم‌ترين و پرجمعيت‌ترين شهر استان است.
در قدمت بابل همين بس كه عمر بعضي آثار كشف شده در تپه‌هاي جنوب شهر را تا 1000 سال پيش از ميلاد باز مي‌گردد. اين تپه‌ها كه به «دينه كوتي» معروفند، فقط 20كيلومتر از بابل امروزي فاصله دارند. بيشتر بناهاي قديمي بابل به‌خاطر كم توجهي وضعيت مناسبي ندارند. با اين حال بافت قديمي و تكيه و امامزاده محله حصيرفروشان كه از دوران قاجار به‌جا مانده، با هزينه شخصي و نظارت يكي از اهالي نيكوكار محل ، مرمت شده و نظر علاقه‌مندان را به خود جلب مي‌كند.
از زمان رضاخان تاسيس بنا‌هايي كه متاثر از معماري اروپا بود، محله‌هاي قديمي شهر را تغيير داد و ارتباط اين محله‌ها را با فضاهاي جديد شهري قطع كرد. از ميان اين بناها مي‌شود به كاخ شاهپور، ساختمان شهرداري قديم، شهرباني سابق، دبيرستان قديمي شاهپور و پستخانه اشاره كرد. متأسفانه و در كمال ناباوري، ساختمان قديمي اداره پست در سال‌هاي اخير تخريب شد. از مكان‌هاي مذهبي و زيارتي بابل يكي «مسجد محدثين» است.
اين مسجد در سال 1136 قمري ساخته شد و مقبره 2عالم بزرگ شیعه به‌نام‌های ملانصیرا و شیخ‌کبیر در آن است.
طرفداران طبيعت بكر و دست‌نخورده مطمئن باشند كه جنگل‌هاي جنوبي و مناطق كوهستاني بابل- نظير شيخ‌موسي و فيل‌بند- آنها را سر ذوق مي‌آورد. سوغات بابل، مرکبات، مربا، عرق بهارنارنج، کاهوي سرپيچ، كلوچه، سبد و جاروست.
بابل آدم‌هاي معروف زياد دارد؛ امامعلي حبيبي اولين مدال طلاي المپيك را براي ايران به دست آورد. در موسيقي، زنده ياد مازيار و بيژن بيژني اهل بابل هستند. احمد نصراللهي و مهدي عليزاده از نقاشان معاصر و اسرافيل شيرچي و مهدي فلاح از استادان برجسته خوشنويسي هم بابلي هستند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر