کانون ایرانیان

۱۳۸۹ خرداد ۱۲, چهارشنبه

نگاهی به کتاب روح پراگ

روح پراگ’ عنوان کتابی است شامل بیست مقاله از ایوان کلیما، نویسنده چک تبار، که در برگیرنده‌ نگاه او به سیاست، هنر، ادبیات و شهر است.
نگاه یک “روشنفکر” اروپایی که سال های کودکی را در اردوگاه یهودیان گذرانده و سال های جوانی تحت سیستم ایدئولوژیک استالینیستی تحصیل کرده و علاوه بر این تجربیات، نگاه تیزبین و شوخ‌طبعی به اطراف ‌اش دارد.کلیما این هنر را دارد که از گفتگویش با یک خبرنگار، از قحطی نمک و خرابه‌ای پر از زباله، مقاله‌های خواندنی بنویسد.
آن چه در نگاه اول به نظر می رسد این است که تمامی مقاله‌ های این کتاب در یک سطح نیستند. مثلا مقاله‌ای با عنوان “امید” در قیاس با مقاله‌ “تاملی کوتاه درباره‌ آشغال” حتی در فرم مقاله نویسی نیز ضعیف ‌تر است، اما در نگاهی کلی “روح پراگ” کتابی است که می‌توان آن را مدت ‌ها کنار دست خود گذاشت و هر از چند گاهی با خواندن مقاله ‌ای از آن مسحور شد.
اما خود مقاله‌ “روح پراگ” یکی از درخشان ‌ترین جستارهایی است که درباره‌ یک شهر (در این جا پراگ) نوشته شده است. مقاله ‌ای که با صداقت کامل از فقدان ‌ها، کمبودها و شکست ‌های یک شهر می ‌گوید و در نهایت با چرخشی طلایی این خصوصیات را عامل اصلی بقای این شهر می ‌نامد.جالب آن ‌که کلیما در ده صفحه موفق به خلق چنین فضایی می ‌شود، او تصویری روشن ارائه نمی ‌کند (که در صد صفحه نیز غیر ممکن می ‌نماید) بلکه عصاره‌ پراگ را، همه آن چه را که یک “روشنفکر” می‌تواند از جانب شهرش به کسی بگوید، از طریق کلمات، به خواننده ‌اش ارائه می‌ دهد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر