اتحادیه های قبایلی شمال غرب ایران- قبایل ایرانی با همسایگان
خود در خارج از فلات ایران تنها روابط تمدنی نداشتند بلکه جنگ وتهاجم
نیز بارها میان آنان رخ میداد. کوهستان های شمال غربی ایران بیش از
هر جای دیگر ایران دستخوش تهاجم بود در این قسمت از گذشته های
دور اقوامی ساکن بودند و در آغاز هزاره اول قبل از میلاد قوم ماد نیز در
آنجا ساکن گردید . همسایه غربی این منطقه دولت آشور بود که پی در
پی به قصد کشور گشایی و باج ستانی و بدست آوردن برده و
سنگ های معدنی به آنجا هجوم می آورد. تنها راهی که پیش روی
ساکنان کوه های زاگرس قرار داشت ،پناه گرفتن در کوهستان و اتحاد با
یکدیگر بود. چنانکه پیش از این گوتی ها و لولوبی ها نیز برای مقابله با
مهاجمان متحد شده بودند. اما این اتحاد گستردگی و قدرت فراوان
نداشت.بنابراین لازم بود اتحادیه بزرگتری تشکیل گردد.در حدود سال هزار
ق. م. دولت اورارتو نیز مانند دولت آشور به کوهستان های شمال غربی
ایران چشم طمع دوخت و در نتیجه سالیان متمادی میان آن دو جنگ در
گرفت و فرصتی بدست آمد تا تعدادی از قبایل ساکن شمال غربی ایران
اتحادیه ای تشکیل دهند که به اتحادیه ماننایی مو سوم شد. اتحادیه
ماننایی برای مدتی توانست موقعیت خود را حفظ کند اما سرانجام در زیر
ضربات دولت آشور کمر خم نمود.تجزیه اتحاد ماد تنها به وسیله قبایل ماد
صورت گرفت و اتحادیه ای تاسیس گردید که به مراتب وسیع تر و
قدرتمند تر بود.در این اتحادیه قبایل ماد حتی از همراهی قبایل غیر آریایی
نیز استقبال نمودند. مقابله با تهاجمات آشوریان بر ایشان ضرورتی حیاتی
یافته بود. زیرا آشوریان در هر هجوم هر آنچه را می یافتند به غارت
می بردند ، خانه ها را ویران و مردان را اسیر می کردند و یا می کشتند.
کسی که هدایت قبایل ماد را بسوی وحدت بر عهده داشت دیااکو نام
داشت.او از روسای طوایف بود. کدخدایی روستای خود را بر عهده
داشت. تشکیل اتحادیه قبایل ماد و بنیانگذاری دولت توسط آنان ،
آشوریان را بر آن داشت که بر شدت حملات خود بر کوهستان های
شمال غربی ایران بیفزاید. زیرا قدرت یافتن این اتحادیه می توانست برای
آشور اسباب دردسر باشد.در مقابل ماد ها برای آمادگی بیشتر در برابر
تهاجمات دژ هگمتانه را ساختند.ماد ها قبلا نیز از دژهایی که در
ارتفاعات می ساختند برای دفاع بهره می بردند، لیکن دژ هگمتانه دارای
دیوار های متعدد و توان دفاعی بیشتری بود.این دژ که در محل شهر
کنونی همدان قرار داشت مرکز دولت ماد بشمار می آمد و جایی بود که
ماد ها دیااکو را بر خود به فرمانروایی برگزیدند.دیااکو که حدود 708 ق. م.
به فرمانروایی ماد ها رسیده بود ، به قریب 50 سال حکومت کرد. در این
مدت تمام مساعی اوصرف حفظ موجودیت اتحادیه ماد در برابر تهاجمات
آشوریان گردید. پسر و جانشین دیااکو خشتریتی (فرورتیش) نام داشت
. او از درگیری های ماد در بین النهرین و نواحی اطراف آن برای توسعه
قدرت قلمرو ماد بهره برد. اقدام اولیه خشتریتی تشکیل ارتشی بود
که سیاست دفاعی ماد را بسوی تهاجم و لشکر کشی هدات کند.
به همین جهت ارتشی مجهز تعلیم داد. این ارتش از یک سو اهداف
خارجی دولت ماد را تعقیب می نمود و از سوی دیگر توسعه تشکیلات
ماد و تحول اجتماعی جامعه ماد را موجب می شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر