روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش جوابیه‌ای را برای خبر «تصویر نماد شیطان‌پرست‌ها در کتاب فارسی» ارسال نموده که متن کامل آن را می‌خوانید:
بسمه تعالي
سلام عليكم
احتراماً، در پاسخ به خبر مربوط به به كتاب فارسي اول راهنمايي در آن خبرگزاري با كد خبري 102411 مورخ 13/11/88، موارد زير به استحضار مي‌رسد، خواهشمند است دستور فرمائيد طبق قانون نسبت به درج جوابيه در سايت مربوط اقدام شود.
1ـ شعر و تصويرگري از جنس هنر و تفسيرپذير و شناورند و اين گنجايي و قابليت را دارند كه هر كسي بر پايه دنياي ذهني خود و مبتني بر جهان‌بيني و نگرش خويش به تحليل و گزارش عناصر سازه‌اي آن‌ها بپردازد.
2ـ هر نماد خطي، نوشته يا نگاره و به طور كلي هر نماد و نشانه‌ي زباني در بافتار فرهنگي و فضاي باورشناختي و تربيتي و محيط زباني خود، معنادار مي‌شود. بنابر اين با انتقال يا انتساب يك نشان، نمي‌توان تمام پهناي معناشناختي و پندارهاي فرهنگ ملي و اندرونه‌ي باورشناختي آن را به قلمرو فرهنگي ديگري كشاند.
3ـ عناصر شعري و موضوعي سخن حكيم فردوسي عبارتند از: دانش، دين، درِ رستگاري، دام بلا، كردگار، گفتار پيغمبر (ص)، دل، تيرگي‌ها، آب، سراي ديگر، چشم داشتن، نبي (ص)، وصي و حيدر (ص 66 كتاب فارسي، اول راهنمايي، كد 101، چاپ 1388)
4ـ عناصر و اِلمان‌هاي تصويري ص 67: قرآن (كتاب آسماني)، چشم بينا، فرشته‌ي دانايي يا خورشيد، پرندگان در دو سوي، فرشتگان در ميان، دو نفر در حال مبادله‌ي پرطاووس با نماد پرنده‌ي سفيد رهايي و آزادي و معرفت، ماه و ستاره در سمت راست و در سمت چپ پرنده‌ي طاووس با پرهايي كه بيانگر پليدي و فريب و نفس اماره است، بنابراين تمامي مفاهيم و عناصر تصوير، حتي نوع رنگ‌ها برآمده از آموزه‌هاي فرهنگ اسلامي است.
5ـ عناصر سازه‌اي تصوير در پيوند با عناصر و مفاهيم محتوايي شعر شاهنامه مي‌بايست تحليل شود. بيرون كشيدن يك جز از يك ساختمان و پيكره‌ي هنري و زباني و تحميل كردن معاني مختلف بر آن، در قلمرو نقد و تحليل محتوا، كاري غيرعلمي است.
6ـ در بخشي از آن خبر آمده است «به گزارش خبرنگار اجتماعي "فردا" صفحه‌ي 67 اين كتاب حاوي تصويري است از يك چشم كه بي شباهت به چشم لوسيفر نماد شيطان‌پرست‌ها نيست.»
آيا صرف بي شباهت نبودن كه آن هم از روي گمان و حدس بيان مي‌شود، مي‌تواند سبب انتساب و بازخواندن مؤلفان و تصويرگران به چيزي و جرياني گردد؟
اگر چنين باشد، خيلي چيزها را مي‌توان به هم پيوند زد به ويژه اگر عناصر را از متن اصلي جدا سازيد و در اجزاي ديگري بنشانيد كه در آن صورت معنا و مفاهيم خواسته شده نيز از دل آن سربر خواهد آورد. هركسي عالم برون و جلوه هاي آفرينش و زيبايي الهي را بر پايه ي جهان درون و دنياي ذهن خويش مطالعه و تعبير مي‌كند. قرص ماه، شخص گرسنه را به ياد قرص نان و فرد فقير را به ياد سكه‌ي نقره و انسان مؤمن و دين باور را به ياد معجزه ي حضرت پيامبر اعظم (ص) (شق القمر) مي اندازد.
چشمي كه در بالاي تصوير ياد شده آمده، از دل تصوير شعر حكيم فردوسي استخراج شده است. "چشم" در پهنه‌ي نمادشناسي شعر و ادب فارسي مفاهيم و معاني گوناگوني دارد و با واژگان فراواني تركيب شده، ساخت هاي گوناگوني را پديد آورده است. در بيت پنجم شعر فردوسي تركيب "چشم داشتن" به معناي "انتظار و آرزو و تمايل داشتن" به كار رفته است. در اين تصوير هم چشمي كه در بالا قرار گرفته كه در دو سوي امتداد آن نمادهاي بهشت و دوزخ ترسيم شده اند.
يعني انسان بر سر دوراهي نيك بختي و نگون‌ساري جاي دارد و راه رستگاري او دين و دانش و توصل به پيام پيامبر (ص) و پذيرش ولايت امام علي (ع) است. از اين روست كه چشم مي‌تواند نمادي از حق باشد كه ناظر اعمال ماست و عالم محضر اوست. " العالم محضر الله لا تعصو ا في محضره" و يا ديده‌ي حقيقت نگري كه به سوي پروردگارش چشم دوخته است و تواند بود كه مصداقي روشن از اين آيات كلام رحماني باشد:
وجوهٌ يومئذٍ ناضره، الي ربها ناظره (سوره قيامت، آيات 22و 23)
چهره‌هايي در آن روز خرم و شاداب است، به چشم دل به سوي پروردگار خود (و به ديده سر به تجلي آثار جلال و جمال او) نظاره‌گر است.
7ـ براي آگاهي بيشتر توجه به اين نكته هم بايسته است كه "چشم لوسيفر" كه نماد شيطان‌پرستان است در ميان يك ستاره‌ي پنج پر يا پنج ضلعي قرار دارد و اين همان نشانه‌ي ستاره‌ي صبح يا پنتاگرام Pentagram است و پيوندي با تصوير كتاب درسي ندارد.
سخن پاياني اين كه منحصر كردن چشم به يك مفهوم خاص، بيانگر عدم ادراك صحيح و بي غشِّ مظاهر آفرينش الهي است. ديگر آن كه تحميل و تسرّي برداشت فكري خود به جهان صاف و بي‌غبار نوجوانان دوره‌ي راهنمايي تحصيلي ميهن اسلامي، از ديد روان‌شناسي پرورشي و اصول تعليم و تربيت، ناروا است. بي‌گمان نوجوانان پاك‌دل و روشن ضمير ما كه مخاطب اين كتاب هستند با چنين پس زمينه‌اي به تصويرخواني نمي‌پردازند.
فريدون اكبري
مديرگروه زبان و ادبيات فارسي دفتر برنامه‌ريزي و تأليف كتاب‌هاي درسي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر