آیا کودک شما شاد است؟

نشانه‌های شادی کودکان چیست؟ چگونه بفهمم که فرزندم شاد است و از زندگیش لذت می‌برد؟ آیا می‌توانیم نشانه‌های شادی کودک را درصورت و رفتار او بخوانیم؟ این‌ها سوالاتی است که بسیاری از والدین از خود می‌پرسند.

شادی چیزی نیست که بتوان در کاغذ کادو پیچید و به کودک داد. خوشحالی با خریدن لباس‌های قشنگ و فراوان یا اسباب‌بازی‌‌‌‌های زیاد نیز برای کودک ایجاد نمی‌شود. حتی شادی کودک با دورنگهداشتن او از هر ناراحتی و ناکامی نیز تامین و تضمین نمی‌شود.

شادی کودک امری درونی است و نه بیرونی، اما تظاهرات بیرونی دارد. به عبارت دیگر شما می‌توانید با توجه به کودک و احساسات او نشانه‌های شادی را دراو بیابید.

شما با صبر و انعطاف‌پذیری می‌توانید زمینه یک عمر شادی را برای کودک فراهم کنید. اما اولین گام این است که یاد بگیرید نشانه‌های شادی را بخوانید.

احتمالاً وقتی کودکتان نوزاد بود یا یکی دو ساله شما می‌توانستید به‌راحتی شاد یا غمگین بودن او را بفهمید. وقتی شما را می‌دید صورتش با خنده پر می‌شد. یا اگر می‌دید عروسک یا ماشینش در حیاط جا مانده و شب قبل باران زیادی آمده به شدت غمگین می‌شد و گریه می‌کرد.

حالا کودکتان بزرگ‌تر شده و به سن چهار یا پنج سالگی رسیده و احساسات و هیجاناتش پیچیده‌تر شده است. اما توانایی‌اش برای کنترل آن‌ احساسات نیز افزایش یافته‌است. هنوز هم نشانه‌های بیرونی که خوشحالی یا غم او را نشان دهد وجود دارند اگرچه خواندن آن برای والدین قدری دشوارتر شده‌است.

نشانه‌های شادی یا غم کودک

کودک شاد معمولاً لبخند می‌زند، بازی می‌کند، کنجکاوی نشان می‌دهد، سوال می‌کند، با سایر کودکان ارتباط برقرار می‌کند و نیازی ندارد مرتباً کسی در کنار او باشد و برای انجام بازی به او انگیزه بدهد.

نشانه‌های غم کودک هم روشن است: کودک خود را کنار می‌کشد، ساکت است، خیلی خوب غذا نمی‌خورد، خودانگیخته با سایر بچه‌ها قاطی نمی‌شود، بازی نمی‌کند، سوال نمی‌کند، نمی‌خندد و کمتر حرف می‌زند یا اصلاً حرف نمی‌زند.

اگر شما دارای فرزندی هستید که طبیعتاً درونگرا یا خجالتی است به این شکل که زیاد نمی‌خندد یا رابطه زیاد با دیگران برقرار نمی‌کند یا بیشتر ترجیح می‌دهد با خودش باشد به این معنا نیست که ناشاد است. خجالتی بودن مانند غمگینی نیست اما خواندن نشانه‌های شادی در کودکان خجالتی و یا درونگرا دشوارتر است. در چنین کودکانی نیز در صورتی‌که تغییر اساسی در رفتارشان ایجاد شود مثلاً بیشتر خود را کنار کشیدند یا به نظر رسید که می‌ترسند باید مورد توجه و کنکاش بیشتر قرار گیرند.

همه نشانه‌هایی که در نوزادان برای ابراز احساسات وجود دارد در کودکان بزرگ‌تر نیز یافت می‌شود اما دو نشانه مهم احساسات مثبت در کودک «علاقه داشتن» و «لذت بردن» است. چند نشانه منفی مهم نیز «آشفتگی»، «خشم» و «ترس» است که در کودک ناشاد دیده می‌شود.

منظور از علاقه داشتن تمایل و توجه کودک به چیزهای مختلف در محیط زندگی و عمل کردن است. مانند علاقه به رفتن به پارک یا مهمانی، علاقه به پوشیدن لباس نو، ‌علاقه به نقاشی یا نشستن کنار پدر و مادر. لذت بردن نیز به صورت های مختلف جلوه می‌کند: لذت بردن از خوردن بستنی، لذت بردن از خواندن کتاب یا تماشای کارتون.

معمولاً بسیاری از والدین می‌فهمند کودکی که ترس در وجودش دارد شاد نیست. اما بسیاری نمی‌فهمند که یک کودک خشمگین معمولاً غمگین است. در واقع این کودک با بروز خشمش، غم خود را نشان می‌دهد. صرف نظر از سن کودک خشم یک آشفتگی شدید است. وقتی یک کودک 5 یا 6 ساله برادرش را می‌زند و داد می‌کشد که «من از تو متنفرم» به این معناست که او دچار آشفتگی شده‌است و این آشفتگی فراتر از سطح توانایی او در کنار آمدن با آن‌ است.

به هرحال هر کودکی راه‌های خاص خود را دارد تا به شما نشان دهد که در حال گذراندن شرایط سختی است. هر یک از والدین با خردمندی درونی خود و شناخت نسبی کودکشان می‌توانند آن را ببینند و حس کنند. برخی از کودکان خود را کنار می‌کشند، برخی ممکن است با خشونت رفتار کنند و برخی هم خود را به والدین می‌چسبانند.

با بالا رفتن سن کودک، شما نیز به عنوان والدین او تدریجاً سرشت او را بهتر می‌شناسید و بهتر می‌توانید نشانه‌های غم و شادی او را تشخیص دهید.