جیم لوب
واشنگتن- به گفته تحلیل گران و مفسرین اگر پرزیدنت اوباما بخواهد واشنگتن را در قبال " خیزش آعراب" در یک " موقعیت صحیح تاریخ" قرار دهد، واکنش او نسبت به رویدادهای اخیر در بحرین ، کار او را بسیار مشکل کرده است.
در حالی که دولت او در رابطه با سرکوب معترضین در سوریه و یمن علنی موضع گرفته و بالاتر از آن در لیبی خواهان تغییر رژیم شده است، ولیکن در مقابل تشدید سرکوب اکثریت شیعه و شخصیتهای برجسته دموکراسی خواه توسط رژیم سلطنتی سنی بحرین به طور قابل توجهی انقباضی عمل کرده است.
شدیدترین موضع آمریکا تاکنون در قبال بحرین در سه شنبه شب توسط هیلاری کلینتون وزیر خارجه اتخاذ گردید. او در همایش جهانی اسلامی-آمریکا در واشنگتن خواهان "برقراری یک سیستم سیاسی گردید که در آن حقوق و خواستههای کلیه اتباع بحرین بر آورده شود." وی خاطر نشان کرد که " توسل به نیروهای امنیتی به تنهایی نمیتواند پاسخگوی چالشهای" دولت باشد.
بر اساس گفته گروههای بین المللی حقوقی از زمان برقراری حکومت نظامی توسط دولت در ۱۵ مارس ، بیش از ۲۴ نفر توسط نیروهای امنیتی کشته، و بیش از ۴۰۰ نفر دستگیر و یا مفقود شده اند. سازمان دیده بان حقوق بشر اعلام کرد سه نفر از محبوسین در هنگام اسارت کشته شده که حداقل یک نفر آنها در " اثر تجاوز وحشیانه" جان خود را از دست داده است.
هفته گذشته این سازمان رژیم را متهم کرد که از طریق حملات شبانه به مناطق شیعه نشین و روستاها " فضای رعب و وحشت " در مناطق فقیر نشین ایجاد میکند.
متخصصین منجمله پزشکان، وکلا و فعالین حقوق بشری از این گونه سرکوبها در امان نبوده اند. فعالیت رسانههای گروهی مخالف دولت متوقف شده، وبلاگ نویسان دستگیر گردیده، روزنامه نگاران محلی به دادگاه کشیده شده و خبرنگاران خارجی اخراج گردیده اند. حتی ستارگان فوتبال به دلیل شرکت در یک تظاهرات مسالمت آمیز ، از تیم ملی کنار گذارده شده و دستگیر گردیده اند.
به گفته توبی جونز یکی از متخصصین کشورهای حاشیه خلیج (فارس) در دانشگاه روتجرز" شرایط هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت رو به وخامت است. به نظر میرسد علاوه بر شکنجه و دستگیریهای فله ای، رژیم نه تنها به سرکوب ادامه داده بلکه به اقدامات خود شدت بخشیده است.
او اضافه میکند در حالی که دولت ادعا دارد برای برقراری نظم و مقررات دست به چنین اقداماتی میزند، ولیکن به نظر میرسد انتقام گیری تنها دلیل ایجاد چنین وخامت اوضاع باشد.
ولی در کاخ سفید سکوت حاکم شده است. برخی از شاهدین معتقدند اوباما با سکوت خود یا به شرایط ایجاد شده تسلیم گردیده و یا از آن چشم پوشی مینماید.
این برداشت از اوضاع پس از سفر رابرت گیتز وزیر دفاع آمریکا در هفته گذشته به عربستان سعودی بیشتر تقویت گردید.سفر او جهت ترمیم مناسبات دوجانبه که درماه فوریه پس از آن که واشنگتن خواهان خروج حسنی مبارک از مسند قدرت شده بود، انجام گرفت. همچنین در ۱۴ مارس روز برقراری حکومت نظامی در بحرین، آمریکا در ابتدا با اعزام ۱۵۰۰ نفر نیرو از عربستان سعودی و امارات به آن کشور با نیت مساعدت به ملک حمد بن عیسی ال خلیفه جهت سرکوب قیامهای دموکراسی خواهان مخالفت نموده و لذا روابط واشنگتن- ریاض به شدت به سردی گرائیده بود.
گیتز پس از ملاقات با ملک عبد الله برای اولین بار مدعی شد که " مدارکی موجود است که ایرانیان در صدد بهره برداری از اوضاع بحرین هستند."
اظهار نظر وی در تناقضی آشکار با موضع گیری قبلی او در حین سفرش به خلیج) فارس) سه روز قبل از برقراری حکومت نظامی که وی ادعای بحرین و عربستان مبنی بر حمایت تهران از نا آرامیها را، رد کرده بود،است .
علاوه بر آن در پاسخ به سوالی که آیا در رابطه با حضور نیروهای عربستان در بحرین با پادشاه مذاکرهای انجام شد، گیتزصرفأ به اختصار گفت نه. همچنین رئیس پنتا گون اضافه نمود واشنگتن هیچ گونه برنامهای برای جابجائی پایگاه دریایی خود از بحرین که ناوگان پنجم در آن مستقر است، ندارد.
به نظر میرسد سکوت نسبی آمریکا در قبال سرکوب در بحرین به دو دلیل استراتژیک عمده انجام میگیرد: اولا آمریکا مایل است که پایگاه و دیگر تاسیسات نظامی خود را در این کشور کوچک حفظ کند. ثانیا در نظر دارد از همسایه بزرگ آن یعنی عربستان سعودی ( که سرکوب نهضتهای دموکراسی خواهان بحرین را روشی برای مقابله با حریف محلیش یعنی ایران میداند، ) حمایت نماید
یکی از مشاورین عبد الله که عضو مجلس شورا است، در هفته گذشته در ملاقاتی با یکی از مقامات آمریکا در رابطه با موضع عربستان سعودی در قبال وقایع منطقه گفت " اهمیت بحرین برای ما همانند اهمیت کوبا برای شما است."
ایران نیز از شیعیان به عنوان ابزاری برای پیاده کردن سیاستهای ایرانی خود استفاده میکند." او اضافه کرد " مهمترین تاسیسات نفتی و پتروشیمی عربستان سعودی در ۶۰ مایلی بحرین واقع شده اند. لذا ما هیچگونه حق انتخابی نداریم."
ولیکن چنین تفکری و سکوت واشینگتن به طور آشکار میتواند نتایج معکوسی در سطوح مختلف به بار آورد. تحلیل گران امیدوارند که تام دونیلون مشاور امنیتی اوباما در سفر این هفته خود به عربستان سعودی و امارات موضعگیری متفاوتی را در مقایسه با اظهارات هفته گذشته گیتز ارائه نماید
جونز معتقد است به دنبال تشدید سرکوبها در بحرین وعدم وجود هیچ چشم اندازی برای اصلاحات واقعی در زندگی شیعیان که ۶۰ تا ۷۰ در صد جمعیت آن کشور را تشکیل میدهند، سیاست افراطی غالب شده است.او به خبر گزاری سرویس اینتر پرس گفت : " من فکر نمی کنم که از نقطهای که امکان بازگشت نداشته باشیم گذشته ایم و آن رادیکال شدن دائمی حرکت شیعیان است ولیکن از آن شرایط هم دور نیستیم. سفر دونیلون در این برهه زمانی بدان معنا است که احتمال دارد کاخ سفید مایل است که در باره حل این مشکل پافشاری بیشتری کند ولیکن این پیام باید سریعتر داده میشد."
در خارج بحرین، سرکوب مردم و دخالت و حمایت عربستان سعودی و امارات از آن ، ممکن است دیگر منافع آمریکا را در کشورهای حاشیه خلیج ( فارس) به ویژ در عراق که مقامات کلیدی در دولت ائتلافی آن کشور و حتی نهادهای مذهبی مقیم نجف برای حمایت از شیعیان بحرین بسیج شده اند، را تحت تاثیر قرار دهد
کاس فریمن سفیر باز نشسته آمریکا در گفتگوی اخیرش با شورای تجاری آسیا در ریاض هشدار داد: " این دخالت به عراق که اکثریت جمعیتش را شیعیان تشکیل میدهند و دارای روابط نزدیکی با ایران است بهانه میدهد که با ایران که از قیام شیعیان بحرین حمایت میکند، همکاری نماید.
او افزود " اتحاد اشکار بین بغداد و تهران اثرات مخربی بر امنیت خلیج (فارس) می گذارد. و این در حالی است که اهمیت استراتژیک بحرین را بسیاری از قدرتهای خارج منطقه درست درک نمیکنند
بر اساس گفته کریس تونسینگ مدیر پروژه تحقیقات و اطلاعأت خاورمیانه (MERIP) شکست واشنگتن در تقبیح سرکوب اعتراضات و تلاش برای آرام نمودن عربستان سعودی، موقعیت آمریکا را به عنوان قهرمان حقوق بشر و دموکراسی در منطقه خدشه دار کرده و در عوض آن کشور را به عنوان یک بازیگر غیر اخلاقی و قلدر معرفی کرده است.او همچنین معتقد است که " همزمان با تحولات اعراب، در منطقه نسبت به نقش سعودی که اعراب را در هر مرحلهای با شدیدترین میزان سرکوب کرده، یک تنفر قوی و در حال تزاید مشاهده میشود. با توجه به زمان دو سفر گیتز به منطقه ، مردم تصور میکنند که آمریکا دلواپس عربستان که شریک استراتژیک اوست، میباشد و لذا در صدد است آن کشور را در مبارزه با قیامهای در حال رشد متعادلتر سازد.
از طرف دیگر او اضافه نمود" یک سوء ظن قوی وجود دارد که حد اقل از نظر تاکتیکی به بحرین و سعودی اجازه داده شده که شدیدترین نوع برخورد را با معترضین نموده در مقابل آنها نیزاز طرح برقراری منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی حمایت نمایند."
خبر گزاری سرویس اینتر پرس