سپهبد فرج الله آق اولي

** يکي از افسران ارتش ايران که از او به نيکي ياد مي شود سپهبد فرج الله آق اولي مي باشد که ساليان دراز رئيس بانک سپه بود، در ماًموريتهاي مختلف نظامي از خود شايستگي نشان داد، در سالهاي آخر حکومت رضا شاه مورد ايراد قرار گرفت و مشاغل کوچکي به او سپرده مي شد ولي در زمان محمد رضا شاه پهلوي کراراً وزير شد و ساليان دراز مدير عامل و رئيس هئيت مديره بانک سپه بود. کساني که او را از نزديک مي شناسند، از پاکي و درستي او تمجيد مي کنند. ر

فرج الله آق اولي در سال 1267 در اصفهان متولد شد. فرزند دکتر امان الله خان آق اولي پزشک سرشناس است. به زبان فرانسه آشنا بوده و کمي انگليسي مي داند. در سال 1911 وارد خدمات ژاندارمري شد. سپهبد فرج الله آق اولي همواره مشاغل مهمي از قبيل رياست ستاد لشکر غرب - وزارت کشور - رياست ستاد ژاندارمري - رياست اداره نظام وظيفه - رياست ستاد ارتش - رياست بانک سپه - رياست هيئت کمک به آسيب ديدگان شير و خورشيد - و رياست انجمن آثار ملي را بر عهده داشت. سپهبد فرج الله آق اولي روز دوشنبه 13 آبان 1353 در بيمارستان مهر در سن 86 سالگي جهان را ترک گفت و استاد جلال همائي و اميري فيروزکوهي اشعاري سرودند و مطالبي در تجليل او بيان داشتند. او داراي سه پسر و يک دختر مي باشد که تحصيلات عالي دارند. ر

**********

ر ** فضل الله خان آق اولي فرزند امان الله خان طبيب در سال 1265 شمسي در اصفهان متولد شد و پس از تحصيلات مقدماتي به فرانسه رفت. تحصيلات عالي نظامي را در آنجا به پايان رسانيد. در موقع انقلاب مشروطيت به ايران مراجعت کرد و در زمان مستشاري شوستر وارد خدمت در ژاندارمري کل کشور شد و به معاونت ژاندارمري خزانه منصوب شد. بعد از رفتن شوستر از ايران ژاندارمري خزانه از ژاندارمري کل کشور جدا شد و کلنل آق اولي به معاونت و آجوداني رژيمان دو انتخاب گرديد. با ژنرال پارلمارسن همکاري داشت و براي خلع سلاح عشاير لرستان به آن منطقه اعزام گرديد. در مراجعت به سمت معاونت و آجودان ژنرال فرمانده کل ژاندارمري ايران انتخاب شد. با شروع جنگ جهان اول و رفتن افسران سوئدي کلنل آق اولي ماًمور خدمت در ژاندارمري يزد گرديد و مدتي در استانهاي ديگر از جمله مازندران به خدمت مشغول گرديد. موقع انعقاد قرارداد 1919 کميسيون مختلطي از افسران ايراني و انگليسي تشکيل شد که چون کلنل فضل الله خان به زبانهاي فرانسه و انگليسي تسلط داشت براي همکاري با ژنرال ديکسون رئيس کميسيون انتخاب گرديد. ولي از انعقاد قرارداد 1919 ناراضي بود و تحمل نمي کرد که افسران ايراني زير دست افسران انگليسي باشند. با بررسي اسناد و مدارک نامه اي نوشت و اظهار داشت که مسئول انتحار من کسي نيست و در سن 34 سالگي خود کشي کرد. ر

منزل او توسط افسران ايراني و انگليسي بازرسي شد و اسناد و مدارک را بردند. خودکشي کلنل فضل الله خان در آن روزها موجب سر و صداي زيادي شد و در بهم خوردن قرارداد 1919 اثر بسيار مثبتي داشت. مي گويند يکي از تصميمات کميسيون اين بود که براي تعليمات ارتش ايران عده اي گروهبان از هند استخدام شوند و افسران ايراني از درجه سرواني حق ارتقاء به بالا را نداشته باشند و از سروان به بالا افسران انگليسي استخدام گردند. از کلنل فضل الله خان يک پسر به نام کيومرث آق اولي باقي مانده بود که اخيراً در تهران درگذشت. ر