کانون ایرانیان

۱۳۸۹ خرداد ۹, یکشنبه

موسيقي در ايران باستان

در دوران باستان 3 گونه موسيقي وجود داشت : موسيقي مذهبي ، موسيقي جنگ و موسيقي محلي
الف – موسيقي مذهبي : همانطور که پيش از اين گفته شد هرودوت …
در کتاب مقدس يسنا بخشي که موربوط به گات هاست سوردهاي موثري که شامل هفده سرود مذهبي است ديده مي شود . احتمالا اين سرود ، آهنگ مخصوصي داشته است و وجود قطعات مسجع در اوستا نشانه اي از آشنايي قوم آريا با موسيقي مذهبي است . کما اينکه گات ها ( سوردهاي مقدس منسوب به زردشت ) با آهنگ و وزن ويژه خود خوانده مي شده و سنت گات خواني از سنن کهن است و هنوز هم بقاياي آن در ميان موبدان زرتشنتي کرمان ديده و شنيده مي شود ( ونيز همانطور که در نسخ يلدا بدان اشاره شد در مراسم يلدا ) بقاياي گاتها در موسيقي منطقه کردستان وجود دارد ولي تغيير فرم يافته و شکل اجرايي آن دگرگون شده است .
ب – موسيقي رزمي يا جنگي : مورخ يوناني ، گزنفنون در کتال سيروپديا نوشته است : « کوروش کبير به عادت ديرينه در موقع حمله به ارتش آشور ، سرودي را آغاز کرد و سپاهيان او با صداي بلند دنبال آن را خواندند و بعد از پايان سرود ، آزادمردان با قدمهاي مساوي و منظم به راه افتادند. کروش در وقت حمله به دشمن سرود جنگي را آغاز کرد و سپاهيان با او هماهنگ شدند » اين گونه سرود ها براي برانگيختن حس شجاعت و دليري سربازان اجرا مي شده است . گزنوفون اضافه مي کند : کروش از کشته شدن سربازان طبري و طالشي مغموم شد و براي مرگ سربازان مازندراني و طالشي سرودي خواند…
ج – موسيقي مجلسي : يا همان موسيقي بزم ، از دير باز در تمدن ايران وجود داشته است ( هرودوت از تعداد زيادي موسيقيدان در عصر هخامنشي ياد مي کند و مونويسد که آنها در دربار نيز زندگي مي کرده اند. در روزهاي جشن همچون مهرگان ، سده ، نوروز و ... شادي و سرور مي پراکندند ) آوازهاي فراغت ، سوردهاي شادي و سرور ، در جلساتبزم به کار مي رفت و سازهاي ويژه و شوه اجراي خاص خود را داشت . گزنفنون و هرودوت از اين موسيقي نام برده اند و ديگر مورخ يوناني ، آتنه نوشته است : در جشن مهرگان که در حضور شاهنشاهان هخامنشي برگزار مي شد ، نوازندگان و خوانندگان با اجراي برنامه هايي در مجلس جشن شرکت مي کردند ...
آگر چه عصر درخشندگي ِ موسيقيهاي بزم يا مجلسي مربوط به دوران تمدن ساسانيان است و شايد بتوان گفت تنها در دوران ساساني است که موسيقي ايراني به هويت مستقل و بالنده اي مي رسد و سواي تاثيرپذيري از موسيقي اقوام بيگانه مطرح مي شود ، با اين حال تمدن ايراني در دوران هخامنشي را نمي توان خالي از اين نوع موسيقي دانست .
برگرفته از کتب استاد حسن پيرنيا - کپي با ذکر منبع آزاد است .

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر